چگونه خلبان جنگنده شویم ؟
خلبان جنگنده
خلبان جنگنده یکی از شغل‌هایی است که نیاز به مهارت‌های فنی، فیزیکی و عقلانی بسیار بالایی دارد. خلبانان جنگنده به عنوان پایه‌ای از نیروی هوایی، مسئولیت‌های بسیاری را بر عهده دارند. آنها نه تنها مسئولیت اجرای ماموریت‌های نظامی و حفاظت از امنیت کشور را دارند، بلکه باید در شرایط استرس زیاد و در مواجهه با شرایطی که زندگی‌های خود و دیگران را تهدید می‌کند، کنترل خوبی داشته باشند.
برای تبدیل شدن به یک خلبان جنگنده، افراد نیاز به تحصیلات و آموزش‌های بسیاری دارند. آموزش‌های ابتدایی معمولاً شامل آموزش پرواز، تاکتیک‌های نظامی، آموزش فنی و مهندسی هواپیما، آموزش پزشکی جنگی، و آموزش تفریح و استراحت در شرایط استرس زیاد است. سپس، آموزش‌های پیشرفته‌تری مانند آموزش به صورت تخصصی بر روی خود هواپیما، آموزش تاکتیک‌های پیشرفته نظامی، و آموزش در مورد فناوری‌های رادار و الکترونیکی مورد استفاده در جنگنده‌ها ارائه می‌شود.
از دیگر مهارت‌هایی که یک خلبان جنگنده باید داشته باشد، می‌توان به مهارت‌های ارتباطی، تصمیم‌گیری سریع، و حساسیت به وقایع اطراف اشاره کرد. به علاوه، توانایی همکاری با تیم و انجام ماموریت‌های هماهنگ با دیگر اعضای نیروی هوایی نیز بسیار حیاتی است.
خلبانان برجستهٔ تاریخ نبردهای هوایی
از میان برجسته‌ترین خلبانان نبردهای هوایی می‌توان به نام‌های زیر اشاره کرد:
- محمود اسکندری
(ماهرترین خلبان فانتوم جهان) - فریدون ذوالفقاری
- فیروز شیخ حسنی
- علی‌اکبر شیرودی
- اریش هارتمان (دارای بالاترین تعداد پیروزی در تاریخ نبردهای هوایی جهان)
- آدولف گالاند
- آدولف مالان (مالان دریانورد)
- ارنست اودت
- عباس بابایی
- اسکات اسپایکر
- اسکات اگریدی
- اسوالد بولکه
- عباس دوران
- حسین خلعتبری
- بیلی بیشاپ
- تد ویلیامز
- جلیل زندی
- جیمز جابارا
- چاک یگر
- رابین الدز
- رندی دوک کانینگهام
- رنه فونک
- ریچارد بونگ
- ژرژ فلاشر
- ژرژ گینمه
- شهرام رستمی
- کارل دبلیو ریشتر
- فرانچسکو باراکا
- فرانک لوک
- کورت ولتر
- گرهارد بارکهورن
- گونتر رال
- گیورا اپشتاین
- لیدیا لیتویاک
- ماکس ایملمان
- مانفرد فون ریشتهوفن (بارون سرخ)
- محمد مسبوق (شکار ۳ فروند میگ-۲۳ تنها به وسیلهٔ یک موشک فینیکس)
- ولادیسلاو توروویچ
- هانس یوآخیم مارسی
- هاینریش بر
- هاینتس ولفگانگ اشناوفر
- هرمان گورینگ
- بیژن محمودآبادی
- یدالله خلیلی (با ۸ بار سوختگیری هوایی، ۱۲ ساعت گشت هوایی انجام داد)
- یدالله امیدیان
- یوگنی پپلیایف
- غلامحسین (بهروز) نقدی بیک (پدر خوانده میراژ)
بهترین خلبان های زن هواپیما های جنگنده:
- نیلوفر رحمانی : وی اولین خلبان زن در نیروی هوایی افغانستان است. موفقیت های او داستان های جنجالی بسیاری را در پی داشت و گروه طالبان وی را تهدید به مرگ کرده است.
- نیکولا باومن: باومن دومین خلبان زن نیروی هوایی آلمان به شمار می رود که آموزش های خلبانی خود را در سال ۲۰۱۵ به پایان رسانده و توانسته است تا امروز موفقیت های بسیاری کسب کند.
- کیتی هیگینز :هیگینز اولین خلبان زن نیروی دریایی ایالات متحده است. وی پیش از ارتش و خلبانی، کارشناسی خود را در رشته علوم سیاسی و ارشد خود در رشته امنیت بین الملل دریافت کرده و دارای دو فرزند است.
- یو خو : یو خو یا یو ژو یکی از اولین زنان چینی به شمار می رود که خلبانی هواپیما های جنگنده را از آن خود کرد. وی در سال ۲۰۱۶ در یک حادثه جانش را از دست داد.
- کری لورنز : لورنز اولین خلبان F-14 نیروی دریایی آمریکا به شمار می رود. وی تا سال ۱۹۹۱ آموزش های خود را ادامه داده و پس از آن نیز به دریافت آموزش های مربوط به جت ها پرداخت.
چگونه خلبان جنگنده شویم:
مراحل کلی:
-
شرکت در آزمون ورودی ارتش جمهوری اسلامی ایران:
- این آزمون هر سال در آذرماه برگزار می‌شود.
- برای ثبت‌نام در آزمون باید از طریق سایت گزینش اجا اقدام کنید.
-
انجام تست‌های پزشکی:
- سلامت بدنی و جسمی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.
- تست‌های پزشکی شامل موارد زیر می‌شود:
- سلامت بینایی (دید ۱۰ و ۱۰)
- تناسب اندام
- سلامت گوش، حلق و بینی
- سلامت مغز و اعصاب
- سلامت قلب و عروق
- سلامت دهان و دندان
- آزمایش خون و ادرار
-
قبول شدن در آزمون کتبی و مصاحبه عقیدتی:
- در این آزمون سوالات سیاسی و مذهبی پرسیده می‌شود.
شرایط لازم برای قبولی خلبان جنگنده :
- جنسیت: مرد
- تابعیت: ایرانی
- مدرک تحصیلی: دیپلم ریاضی فیزیک یا تجربی
- سن: حداقل ۱۷ سال و حداکثر ۲۲ سال
- سلامت کامل جسمی و روحی
- تناسب اندام
- بینایی و شنوایی قوی
- عدم سوء پیشینه
- معدل کتبی دیپلم حداقل ۱۴
- داشتن حداقل قد ۱۷۰ سانتی متر
مراحل بعد از قبولی:
-
گذراندن دوره های آموزشی:
- دوره های آموزشی شامل آموزش های تئوری و عملی پرواز، ناوبری، جنگ هوایی، تاکتیک های رزمی و … می باشد.
- این دوره ها ممکن است چندین سال طول بکشد.
-
انتخاب نوع هواپیمای جنگنده:
- پس از گذراندن دوره های آموزشی، خلبانان می توانند نوع هواپیمای جنگنده مورد نظر خود را انتخاب کنند.
نکات مهم:
- رقابت برای خلبان جنگنده شدن بسیار زیاد است.
- فقط افراد با انگیزه، با استعداد و سخت کوش می توانند در این مسیر موفق شوند.
- علاوه بر شرایط ذکر شده، خلبان جنگنده باید از نظر روحی و روانی نیز شرایط لازم را داشته باشد.
منع:
- سایت ارتش جمهوری اسلامی ایران: https://www.aja.ir/
- کتاب “خلبان جنگنده چگونه شویم؟”
بیشتر بخوانید:
تست‌های پزشکی خلبانی جنگنده :
سلامت بدنی در رشته خلبانی هواپیمای جنگنده از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. بنابراین هیئت پزشکانی که سلامت بدنی افراد متقاضی را مورد بررسی قرار می‌دهند، بسیار دقت به خرج داده و به هیچ عنوان از استانداردها و قوانین خود کوتاه نمی‌آیند و می‌توان گفت بسیار سخت گیر هستند. برای مثال بینایی چشمان فرد داوطلب باید چشمان در نهایت صحت و سلامت (ده از ده) باشد.
در زیر لیستی از مواردی که در تست پزشکی خلبانی جنگنده مورد بررسی قرار می‌گیرد آورده شده است:
بینایی چشم در خلبانی جنگنده: فرد داوطلب نباید کور رنگی داشته باشد. در این تست فرد داوطلب باید بتواند دانه‌های رنگی را میان دانه‌های رنگی دیگر تشخیص دهد. همچنین هیچ گونه ضعفی در بینایی او وجود نداشته باشد. این مورد با تست علائم چپ، راست ، بالا و پایین مورد بررسی قرار می‌گیرد.
تناسب اندام : افرادی که بیش از حد لاغر با بیش از اندازه چاق باشند یا پای پرانتزی داشته باشند در آزمون پزشکی مردود خواهند گردید.
تست ورزش: که شامل مواردی نظیر دویدن ۸۰۰ متر ، بارفیکس ، دراز نشست می‌باشد.
آزمایش‌های دیگری نیز وجود دارند که به طور کامل اعضای مختلف بدن را مورد بررسی قرار می‌دهد. برخی از این تست‌ها عبارتند از :
- گوش و حلق و بینی
- قلب و عروق
- مغز و اعصاب
- دهان و دندان
- آزمایش خون و ادرار
حقوق خلبان جنگنده چقدر است؟
حقوق خلبان جنگنده به عوامل مختلفی مانند کشور محل خدمت، سابقه کار، نوع هواپیمای جنگنده، رتبه و مدارج خلبان و … بستگی دارد.
در ایران:
- حقوق پایه: حقوق پایه خلبانان جنگنده در ایران حدود ۱۵ تا ۲۰ میلیون تومان در ماه است.
- مزایا: علاوه بر حقوق پایه، خلبانان جنگنده از مزایایی مانند حق مسکن، حق اولاد، حق همسر، حق ماموریت و … نیز بهره مند می شوند.
- اضافه کاری: خلبانان جنگنده به دلیل ماهیت شغل خود، ممکن است ساعات اضافه کاری زیادی داشته باشند که به حقوق آنها اضافه می شود.
- جنگنده های خاص: خلبانان جنگنده های خاص مانند F-14 و F-35 ممکن است حقوق و مزایای بیشتری نسبت به خلبانان جنگنده های دیگر دریافت کنند.
در سایر کشورها:
- آمریکا: حقوق خلبان جنگنده در آمریکا بر اساس رتبه و سابقه کار تعیین می شود. به طور متوسط، یک خلبان جنگنده در آمریکا حدود ۱۰۰ هزار دلار در سال حقوق دریافت می کند.
- انگلستان: حقوق خلبان جنگنده در انگلستان حدود ۷۰ هزار پوند در سال است.
- فرانسه: حقوق خلبان جنگنده در فرانسه حدود ۶۰ هزار یورو در سال است.
به طور کلی، حقوق خلبانان جنگنده در مقایسه با سایر مشاغل، بالا است.
نکات مهم:
- ارقام ذکر شده تقریبی هستند و ممکن است در زمان های مختلف تغییر کنند.
- علاوه بر حقوق و مزایا، خلبانان جنگنده از امکانات رفاهی مانند مسکن، خدمات درمانی و … نیز بهره مند می شوند.
مهارت های خلبان جنگی و مسافربری:
شباهت ها:
- مهارت های پایه ای پرواز: هر دو نوع خلبان باید مهارت های پایه ای پرواز مانند کنترل هواپیما، ناوبری، و آشنایی با قوانین هوانوردی را داشته باشند.
- مهارت های ارتباطی: هر دو نوع خلبان باید مهارت های ارتباطی قوی برای برقراری ارتباط با برج مراقبت، سایر خلبانان، و مسافران (در مورد خلبانان مسافربری) داشته باشند.
- مهارت های تصمیم گیری: هر دو نوع خلبان باید در شرایط مختلف، خصوصاً شرایط اضطراری، قادر به تصمیم گیری سریع و صحیح باشند.
- مهارت های حل مسئله: هر دو نوع خلبان باید توانایی حل مشکلات فنی و ناوبری را در حین پرواز داشته باشند.
- سلامت جسمی و روحی: هر دو نوع خلبان باید از سلامت جسمی و روحی بالایی برخوردار باشند تا بتوانند وظایف خود را به طور صحیح انجام دهند.
تفاوت ها:
- مهارت های رزمی: خلبانان جنگی باید مهارت های رزمی مانند مانورهای پیچیده، استفاده از سلاح، و درگیری با هواپیماهای دشمن را داشته باشند.
- مهارت های ناوبری پیشرفته: خلبانان جنگی باید مهارت های ناوبری پیشرفته برای پرواز در ارتفاع بالا و سرعت های فراصوت را داشته باشند.
- توانایی تحمل شتاب های بالا: خلبانان جنگی باید توانایی تحمل شتاب های بالا در حین مانورهای رزمی را داشته باشند.
- مهارت های مدیریت بحران: خلبانان مسافربری باید مهارت های مدیریت بحران برای مقابله با شرایط اضطراری مانند نقص فنی، بدی آب و هوا، و یا رفتار نامناسب مسافران را داشته باشند.
- مهارت های ارتباطی با مسافران: خلبانان مسافربری باید مهارت های ارتباطی قوی برای ایجاد آرامش و اطمینان در مسافران در حین پرواز داشته باشند.
- آشنایی با قوانین و مقررات حمل و نقل هوایی: خلبانان مسافربری باید با قوانین و مقررات حمل و نقل هوایی مربوط به جابجایی مسافر و بار آشنا باشند.
در نهایت، هر دو نوع خلبان نقش مهمی در ایمن و efficient بودن پروازها ایفا می کنند.
علاوه بر مهارت های ذکر شده، خلبانان باید از ویژگی های شخصیتی خاصی مانند نظم و انضباط، دقت، مسئولیت پذیری، و قدرت تمرکز بالا نیز برخوردار باشند.
تفاوت خلبان جنگی با مسافربری:
۱. نوع هواپیما:
- جنگنده: سرعت بالا، مانورپذیری زیاد، ارتفاع پرواز بالا، حمل سلاح، قابلیت حمله به دیگر هواپیماها، فرود بر روی آب.
- مسافربری: سرعت پایین تر، مانور محدود، ارتفاع پرواز پایین تر، عدم حمل سلاح، عدم قابلیت حمله، فرود در مسیرهای مشخص.
۲. وظایف:
- جنگنده: نبرد هوایی، پشتیبانی از نیروهای زمینی، عملیات شناسایی.
- مسافربری: جابجایی مسافر و بار، رعایت قوانین هوانوردی، حفظ سلامت مسافران.
۳. مهارت ها:
- جنگنده: مهارت های رزمی، قدرت تصمیم گیری سریع، تحمل شرایط سخت، دانش ناوبری پیشرفته.
- مسافربری: مهارت های ناوبری، مدیریت بحران، ارتباطات مؤثر، دانش هواشناسی.
۴. آموزش:
- جنگنده: آموزش های فشرده و تخصصی در زمینه پرواز جنگی، تاکتیک های رزمی، استفاده از تجهیزات جنگی.
- مسافربری: آموزش های جامع در زمینه پرواز، قوانین هوانوردی، هواشناسی، مدیریت مسافران.
۵. شرایط جسمانی:
- جنگنده: تناسب اندام بالا، قدرت تحمل شتاب های زیاد، بینایی و شنوایی قوی.
- مسافربری: تناسب اندام مناسب، سلامتی عمومی، عدم نقص عضو یا بیماری های خاص.
۶. سبک زندگی:
- جنگنده: ساعات کاری نامنظم، استرس بالا، احتمال خطر در ماموریت ها.
- مسافربری: ساعات کاری منظم، استرس کمتر، سفر به نقاط مختلف جهان.
۷. درآمد:
- جنگنده: حقوق و مزایای وابسته به نوع استخدام و کشور.
- مسافربری: حقوق و مزایای وابسته به شرکت هواپیمایی، سابقه کار، نوع هواپیما.
بیشتر بخوانید:
مراحل کلی:
-
گذراندن دوره های تئوری خلبانی:
- این دوره ها توسط آموزشگاه های معتبر و زیر نظر سازمان هواپیمایی کشوری برگزار می شوند.
- برای شرکت در این دوره ها باید شرایط خاصی مانند داشتن مدرک دیپلم، سن بالای ۱۸ سال، معافیت تحصیلی، سلامت جسمی و روحی و … را داشته باشید.
-
کسب گواهینامه های لازم:
- گواهینامه PPL: این گواهینامه به شما اجازه می دهد که هواپیمای شخصی خود را پرواز دهید.
- گواهینامه CPL: این گواهینامه به شما اجازه می دهد که به عنوان خلبان تجاری پرواز کنید.
- گواهینامه ATPL: این گواهینامه به شما اجازه می دهد که به عنوان خلبان هواپیمای مسافربری پرواز کنید.
-
گذراندن دوره های عملی خلبانی:
- این دوره ها شامل آموزش های عملی پرواز با هواپیماهای مختلف می باشد.
-
استخدام در یک شرکت هواپیمایی:
- پس از گذراندن دوره های لازم و کسب گواهینامه های مورد نیاز، می توانید برای استخدام در یک شرکت هواپیمایی اقدام کنید.
شرایط لازم:
- مدرک دیپلم
- سن بالای ۱۸ سال
- معافیت تحصیلی
- سلامت جسمی و روحی
- عدم سوءپیشینه و اعتیاد
- تدین به یکی از ادیان رسمی کشور
- تسلط به زبان انگلیسی
مراحل بعد از استخدام:
- گذراندن دوره های آموزشی شرکت هواپیمایی
- آزمایش و تست های مختلف
- شروع به کار به عنوان خلبان مسافربری
نکات مهم:
- خلبانی مسافربری شغلی پرمسئولیت و حساس است.
- برای خلبان مسافربری شدن باید از هوش و ذکاوت بالایی برخوردار باشید.
- توانایی جسمی و روحی مناسب از دیگر الزامات خلبانی مسافربری است.
- یادگیری زبان انگلیسی برای خلبان مسافربری ضروری است.
- رقابت برای استخدام در شرکت های هواپیمایی زیاد است.
سوالات متداول در مورد خلبان جنگنده شدن:
۱. شرایط سنی برای خلبان جنگنده شدن چقدر است؟
حداقل سن برای خلبان جنگنده شدن ۱۷ سال و حداکثر ۲۲ سال است.
۲. چه مدرک تحصیلی برای خلبان جنگنده شدن لازم است؟
مدرک تحصیلی دیپلم ریاضی فیزیک یا تجربی برای خلبان جنگنده شدن لازم است.
۳. آیا خانم ها می توانند خلبان جنگنده شوند؟
خیر، در حال حاضر امکان خلبان جنگنده شدن برای خانم ها در ایران وجود ندارد.
۴. مراحل خلبان جنگنده شدن چیست؟
مراحل خلبان جنگنده شدن شامل شرکت در آزمون ورودی ارتش، انجام تست های پزشکی، مصاحبه عقیدتی و سیاسی، گذراندن دوره های آموزشی و انتخاب نوع هواپیمای جنگنده می باشد.
۵. حقوق خلبان جنگنده چقدر است؟
حقوق خلبان جنگنده به عواملی مانند کشور محل خدمت، سابقه کار، نوع هواپیمای جنگنده، رتبه و مدارج خلبان و … بستگی دارد.
۶. خلبان جنگنده شدن چه مزایایی دارد؟
مزایای خلبان جنگنده شدن شامل حقوق و مزایای مناسب، امکان سفر به نقاط مختلف کشور، ارتقای شغلی و … می باشد.
۷. خلبان جنگنده شدن چه معایبی دارد؟
معایب خلبان جنگنده شدن شامل شغل پرخطر و پراسترس، دوری از خانواده و … می باشد.
۸. برای خلبان جنگنده شدن چه مهارت هایی لازم است؟
مهارت های لازم برای خلبان جنگنده شدن شامل تناسب اندام، بینایی و شنوایی قوی، هوش و ذکاوت بالا، قدرت تصمیم گیری سریع، حفظ خونسردی و … می باشد.
۹. منابع مفید برای خلبان جنگنده شدن کدامند؟
منابع مفید برای خلبان جنگنده شدن شامل سایت گزینش ارتش، سایت ارتش جمهوری اسلامی ایران، کتاب “خلبان جنگنده چگونه شویم؟” و … می باشد.
۱۰. آیا برای خلبان جنگنده شدن باید به زبان انگلیسی مسلط بود؟
بله، تسلط به زبان انگلیسی برای خلبان جنگنده شدن ضروری است.
۱۱. آیا خلبان جنگنده شدن نیاز به پارتی دارد؟
خیر، خلبان جنگنده شدن فقط به شرایط و مهارت های فرد بستگی دارد و نیاز به پارتی ندارد.
۱۲. بهترین سن برای خلبان جنگنده شدن چه سنی است؟
بهترین سن برای خلبان جنگنده شدن بین ۱۷ تا ۲۰ سالگی است.
۱۳. آیا بعد از خلبان جنگنده شدن می توان خلبان مسافربری شد؟
بله، بعد از خلبان جنگنده شدن می توان با گذراندن دوره های لازم، خلبان مسافربری شد.
۱۴. آیا خلبان جنگنده شدن شغل سختی است؟
بله، خلبان جنگنده شدن شغل بسیار سختی است و نیاز به تلاش و پشتکار زیادی دارد.
۱۵. آیا خلبان جنگنده شدن شغل خطرناکی است؟
بله، خلبان جنگنده شدن شغل خطرناکی است و احتمال خطر در آن وجود دارد.
شرایط سنی برای خلبان جنگنده شدن چقدر است؟