تفاوت‌های دوره آموزش خلبانی شخصی PPL و تجاری CPL چیست؟

اگر به دنیای خلبانی و پرواز علاقه‌مند هستید، اولین و مهم‌ترین قدم برای ورود به این حوزه مشخص کردن هدف شما از یادگیری پرواز است. اینکه آیا قصد دارید خلبانی را به‌عنوان یک تفریح و علاقه شخصی دنبال کنید یا به‌دنبال ساختن یک حرفه و کسب درآمد از آن هستید. دقیقاً به همین دلیل لازم است که تفاوت‌های آموزش خلبانی شخصی PPL و تجاری CPL را بشناسید.

بررسی تفاوت‌های گواهینامه خلبانی شخصی PPL و تجاری CPL

قبل از اینکه به بررسی تفاوت‌های آموزش خلبانی شخصی PPL و تجاری CPL بپردازیم، ابتدا لازم است به‌طور مختصر با خودِ این دوره‌ها آشنا شوید. آشنایی با جزئیات این دو گواهینامه به شما کمک می‌کند تا با دیدی بازتر و آگاهی بیشتری مسیرتان را انتخاب کنید.

اما به طور کلی می‌توان گفت که دوره آموزش خلبانی شخصی PPL برای افرادی طراحی شده است که قصد دارند پرواز را به عنوان یک مهارت شخصی و برای استفاده تفریحی و غیرتجاری برای کار در حوزه‌های خاص بیاموزند. در مقابل، دوره آموزش خلبانی تجاری CPL به شما این امکان را می‌دهد که پرواز را به‌عنوان یک حرفه دنبال کنید و بتوانید وارد دنیای حرفه‌ای خلبانی شوید.

آموزش خلبانی شخصی PPL

گواهینامه خلبانی شخصی یا Private Pilot License (PPL)، یکی از اولین و پایه‌ای‌ترین مجوزهای دوره خلبانی است که در یک آموزشگاه خلبانی برگزار می‌شود و برای علاقه‌مندانی طراحی شده که قصد دارند پرواز را به‌عنوان یک مهارت شخصی و غیرتجاری یاد بگیرند. با شرکت در دوره خلبانی شخصی PPL و دریافت گواهینامه دوره، شما اجازه دارید که برای اهداف تفریحی و خصوصی، هواپیماهای سبک را هدایت کنید؛ اما نمی‌توانید به‌عنوان خلبان حرفه‌ای وارد بازار کار شوید و در ازای دریافت حقوق فعالیت کنید.

شرایط دریافت گواهینامه خلبانی شخصی PPL

برای ثبت نام دوره خلبانی PPL لازم است حداقل ۱۸ سال سن داشته باشید. داشتن حداقل مدرک تحصیلی دیپلم نیز برای شرکت در دوره آموزشی، الزامی است. علاوه بر این، شما باید بتوانید معاینات پزشکی کلاس ۲ (Class 2 Medical) که به منزله داشتن سلامت جسمانی و روانی مناسب برای خلبانی است را دریافت نمایید.

دوره آموزش خلبانی شخصی PPL  معمولاً شامل دو بخش تئوری و عملی است. بخش تئوری شامل مباحثی همچون آیرودینامیک پرواز، ناوبری هوایی، هواشناسی هوانوردی، ارتباطات رادیویی، اصول پرواز، سیستم‌های هوایی، مقررات هوایی و ایمنی پرواز است. پس از گذراندن بخش تئوری، آموزش عملی شامل حداقل ۴۰ تا ۴۵ ساعت پرواز تحت نظارت مربی پرواز است. در این بخش، شما با تکنیک‌های برخاستن و فرود، مانورها، استفاده از تجهیزات ناوبری، و مدیریت شرایط اضطراری آشنا می‌شوید.

در نهایت، پس از موفقیت در آزمون‌های تئوری و عملی سازمان هواپیمایی کشور، شما گواهینامه خلبانی شخصی PPL را دریافت خواهید کرد که می‌توانید با آن برای اهداف شخصی و یا کار در حوزه‌های خاصی نظیر سم‌پاشی، نقشه‌برداری هوایی و … پرواز کنید. البته در صورت تمایل می‌توانید برای ارتقاء و ادامه تحصیل در دوره‌های پیشرفته‌تر مثل CPL اقدام کنید.

آموزش خلبانی تجاری CPL

گواهینامه خلبانی تجاری یا Commercial Pilot License (CPL) برای کسانی طراحی شده که قصد دارند خلبانی را به عنوان یک حرفه و منبع کسب درآمد دنبال کنند. در اینجاست که یکی از اصلی‌ترین تفاوت‌های آموزش خلبانی شخصی PPL و تجاری CPL مشخص می‌شود؛ یعنی با داشتن گواهینامه CPL در برخی از کشورها، شما مجاز به انجام پرواز تجاری هستید و می‌توانید به عنوان خلبان حرفه‌ای در ایرلاین‌ها، شرکت‌های هواپیمایی، آموزشگاه‌های خلبانی و سایر مشاغل مرتبط مشغول به کار شوید.

• لازم به ذکر است که برای انجام پروازهای تجاری در ایران لازم است تا خلبانان در دوره‌های آموزشی پیشرفته‌تر نظیر IR و ATPL شرکت نموده و گواهینامه آن را نیز دریافت کنند. 

برای ورود به دوره آموزش خلبانی CPL، شما باید حداقل ۱۸ سال سن و حداقل مدرک دیپلم داشته باشید. همچنین دریافت تایید معاینات پزشکی کلاس ۱ (Class 1 Medical) که توسط پزشکان معتمد سازمان هواپیمایی انجام می‌شود، برای ورود به این دوره الزامی است.

دوره آموزشی خلبانی CPL نیز شامل دو بخش تئوری و عملی است. بخش تئوری در این دوره گسترده‌تر و پیشرفته‌تر از دوره PPL است و شامل مباحثی مانند قوانین پیشرفته هوانوردی، اصول پیشرفته ناوبری، هواشناسی تخصصی، سیستم‌های پیچیده‌تر هواپیما، ارتباطات و مکالمات حرفه‌ای رادیویی و همچنین مدیریت منابع خدمه (CRM) می‌شود.

بخش عملی نیز یکی دیگر از تفاوت‌های آموزش خلبانی شخصی PPL و تجاری CPL را نشان می‌دهد؛ در این بخش شما باید حداقل ۱۴۰ تا ۱۵۰ ساعت پرواز را ثبت کنید.

در پایان دوره، پس از موفقیت در آزمون‌های تئوری و عملی سازمان، شما گواهینامه خلبانی تجاری CPLرا دریافت خواهید کرد و می‌توانید مسیر حرفه‌ای و شغلی خود را در صنعت هوانوردی آغاز کنید. همچنین اگر قبلا گواهینامه خلبانی شخصی PPL را دریافت کرده باشید، مسیر ارتقا آن به CPL نیز برایتان فراهم خواهد بود.

مهمترین تفاوت‌های آموزش خلبانی شخصی PPL و تجاری CPL

اکنون که با کلیات هر دو دوره آشنا شدید، زمان آن رسیده تا نگاهی دقیق‌تر به مهم‌ترین تفاوت‌های گواهینامه خلبانی شخصی PPL و تجاری CPL داشته باشیم. این تفاوت‌ها شامل جنبه‌های متعددی از جمله شرایط ثبت نام، مدت زمان دوره و هزینه‌های آموزشی، مجوزها و حقوق قانونی، کاربردها و فرصت‌های شغلی است که در ادامه به‌طور کامل به هرکدام از آن‌ها خواهیم پرداخت تا بتوانید آگاهانه‌تر مسیر پروازی خود را انتخاب کنید.

• تفاوت مدت زمان و هزینه دوره‌های خلبانی شخصی PPL و تجاری CPL

یکی از بارزترین تفاوت‌ها بین گواهینامه خلبانی شخصی PPL و تجاری CPL، مدت زمان و هزینه لازم برای گذراندن این دوره‌ها است. دوره آموزش خلبانی شخصی PPL معمولاً کوتاه‌تر بوده و بسته به میزان ساعات تمرینی و برنامه آموزشی شما بین ۶ ماه تا ۹ ماه طول می‌کشد. هزینه‌های این دوره معمولاً کمتر از دوره آموزشی CPLاست و بیشتر به نوع هواپیما آموزشی و آموزشگاه خلبانی وابسته است.

در مقابل، دوره آموزش خلبانی تجاری CPL به دلیل حجم بالاتر آموزش‌های تئوری و عملی، به‌طور قابل توجهی طولانی‌تر و هزینه‌برتر است. گذراندن کامل این دوره به‌طور میانگین بین ۱۸ تا ۲۴ ماه زمان می‌برد و هزینه بیشتری دارد. برای اطلاع دقیق از هزینه‌های آموزش خلبانی CPL می‌توانید با کارشناسان آموزشگاه خلبانی اویواسکای تماس گرفته و از مشاوره رایگان متخصصین این مجموعه بهره‌مند شوید.

بخش بزرگی از این تفاوت هزینه‌ای، به دلیل تعداد بیشتر ساعات پرواز مورد نیاز برای کسب گواهینامه CPL است که حداقل ۱۴۰ تا ۱۵۰ ساعت پرواز می‌باشد، در حالی که در  دوره PPL  این مقدار حدود ۴۰ تا ۴۵ ساعت است.

• محدودیت‌ها و اختیارات قانونی گواهینامه خلبانی PPL و CPL

از نظر قانونی، تفاوت‌های مهمی بین گواهینامه‌های خلبانی شخصی PPL و تجاری CPL وجود دارد. با داشتن گواهینامه خلبانی شخصی PPL، شما مجاز به پرواز با هواپیماهای سبک و ثبت‌شده هستید و فعالیت‌های محدود شغلی نظیر عکاسی و فیلم‌برداری با هواپیما، سم‌پاشی مزارع، نقشه برداری هوایی و … به عنوان خلبان خواهید داشت.

پروازهایی که خلبان باداشتن گواهینامه PPL  انجام می‌دهد صرفاً برای اهداف شخصی غیرتجاری و تفریحی است. همچنین در برخی کشورها ممکن است امکان حمل مسافر وجود داشته باشد، ولی فقط در صورتی که هیچ مبلغی از مسافر دریافت نشود.

در مقابل، با داشتن گواهینامه خلبانی تجاری CPL شما اختیارات بسیار گسترده‌تری دارید. این گواهینامه به شما اجازه می‌دهد تا در قبال پرواز، دستمزد یا حقوق دریافت کنید. البته همانطور که قبلا هم گفته شد برای ورود به دنیای حرفه‌ای خلبانی و انجام پروازهای تجاری و مسافربری، گذراندن دوره های خلبانی IR و ATPL در ایران الزامی است. 

• تفاوت فرصت‌های شغلی با داشتن گواهینامه خلبانی PPL و CPL

یکی دیگر از مهم‌ترین تفاوت‌های آموزش خلبانی شخصی PPL و تجاری CPL به فرصت‌های شغلی و مسیر حرفه‌ای مربوط می‌شود. این تفاوت، نقشی کلیدی در آینده کاری شما به‌عنوان خلبان ایفا می‌کند و باید در همان ابتدای مسیر در نظر گرفته شود.

گواهینامه خلبانی شخصی PPL به شما امکان پرواز تفریحی و شخصی را می‌دهد. شما با این مدرک نمی‌توانید به‌عنوان خلبان تجاری استخدام شوید و پرواز تجاری انجام دهید. بنابراین اگر هدف‌تان از یادگیری خلبانی صرفاً علاقه‌مندی شخصی، ماجراجویی، انجام فعالیت های کاری محدود به عنوان خلبان یا داشتن هواپیمای شخصی است، PPL برای شما کفایت می‌کند.

در مقابل، گواهینامه خلبانی تجاری (CPL) نقطه آغاز ورود شما به دنیای حرفه‌ای هوانوردی است. با داشتن گواهینامه‌های خلبانی IR و ATPL می‌توانید:

• به‌عنوان خلبان تجاری در پروازهای مسافربری یا باری فعالیت کنید.
• به‌عنوان خلبان تاکسی هوایی یا امدادی مشغول به کار شوید.
• در شرکت‌های نقشه‌برداری هوایی، سم‌پاشی کشاورزی یا فیلم‌برداری هوایی فعالیت کنید.
• وارد مسیر آموزش خلبانی شوید و به‌عنوان مربی پرواز (با دریافت گواهینامه FI) تدریس کنید.

مراحل ارتقا یا (Convert) گواهینامه PPL به CPL

اگر گواهینامه خلبانی شخصی PPL دارید و قصد دارید وارد دنیای حرفه‌ای پرواز شوید، مسیر ارتقا آن به گواهینامه خلبانی تجاری CPL کاملاً مشخص است. اولین قدم، داشتن یک گواهینامه معتبر PPL به همراه مدرک پزشکی کلاس ۱ است. این گواهی پزشکی باید از سوی پزشک معتمد سازمان هواپیمایی صادر شده باشد و سلامت کامل جسمی و روانی شما برای پروازهای حرفه‌ای را تأیید کند.

در مرحله بعد باید ساعات پرواز خود را افزایش دهید. برای دریافت CPL معمولاً نیاز به حداقل ۱۴۰ ساعت پرواز دارید که بخشی از آن را در دوره آموزش PPL  انجام داده‌اید. برای تبدیل گواهینامه PPL به CPL انجام پروازهای ناوبری طولانی‌تر، تمرین پرواز با اینسرومنت و سایر تمرین‌های حرفه‌ای نیز الزامی است. این ساعات پرواز، باید به‌طور دقیق ثبت و تأیید شوند.

در کنار افزایش تجربه عملی، باید در کلاس‌های تئوری CPL نیز شرکت کنید. این کلاس‌ها شامل دروس تخصصی مثل ناوبری پیشرفته، هواشناسی، مقررات هوانوردی و سیستم‌های پروازی است. پس از اتمام این دوره، در آزمون‌های تئوری و عملی سازمان هواپیمایی شرکت می‌کنید و در صورت موفقیت، گواهینامه CPL برای شما صادر خواهد شد. این مجوز، آغاز مسیر حرفه‌ای شما در صنعت هوانوردی است.

جمع بندی

درک درست از تفاوت‌های آموزش خلبانی شخصی PPL و تجاری CPL برای هرکسی که به دنبال شروع مسیر خلبانی است، اهمیت زیادی دارد. این دو مسیر نه تنها در اهداف نهایی، بلکه در محتوای آموزشی، مدت زمان دوره، سطح مسئولیت و حتی نوع مجوزهای پروازی تفاوت‌های اساسی دارند.

PPL  معمولاً نقطه شروع برای ورود به دنیای خلبانی است، اما اگر هدفتان اشتغال و فعالیت حرفه‌ای در این صنعت است، باید گام بعدی یعنی CPL را جدی بگیرید.

مسیر تبدیل PPL به CPL نیازمند برنامه‌ریزی دقیق، تلاش مستمر و صرف زمان برای تقویت دانش تئوری و مهارت‌های پروازی است. دانشجویانی که این مسیر را طی می‌کنند، باید با تعهد بیشتری آموزش ببینند و به استانداردهای بالاتری از ایمنی و دقت در پرواز پایبند باشند.

سوالات متداول درباره تفاوت گواهینامه خلبانی PPL و CPL

مدت زمان تبدیل PPL به CPL چقدر است؟
مدت زمان این آموزش بسته به شرایط فردی، آموزشگاه و شرایط پرواز، اگر به‌صورت پیوسته و منظم آموزش دیده شود، معمولاً بین ۱۲ تا ۱۵ ماه طول می‌کشد.

آیا ساعات پرواز PPL برای تبدیل گواهینامه به CPL محاسبه می‌شود؟
بله، تمامی ساعات پروازی که در دوره PPL ثبت و تأیید شده باشند، در مجموع ساعات مورد نیاز برای CPL لحاظ می‌شوند.

&